Geniz Eti Büyümesi Nedir?
Geniz eti (adenoid), burnun arka kısmında yer alan ve bağışıklık sistemimizin önemli bir parçası olan lenf dokusudur. Çocuklarda geniz eti büyümesi ise bu dokunun çeşitli nedenlerle normalden fazla büyüyerek burun arkasını tıkaması ve çeşitli şikayetlere yol açmasıdır.
Çocuklarda Geniz Eti Büyümesinin Belirtileri Nelerdir?
1. Sürekli Ağızdan Nefes Alma ve Horlama
- Çocuğunuz sürekli ağzı açık şekilde dolaşır
- Gece yüksek sesle ve düzensiz horlama görülür
- Uyku sırasında huzursuzluk ve sık dönmeler olabilir
2. Uykuda Nefes Kesilmeleri
- Birkaç saniye süren nefes durmaları olur
- Nefes kesintilerini derin bir nefes alma veya öksürük takip eder
- Bu durum gece boyunca tekrarlanabilir [1]
3. İşitmede Azalma ve Tekrarlayan Kulak Problemleri
- Orta kulakta sıvı birikmesine bağlı işitme kaybı
- Sık orta kulak iltihabı geçirme
- Kulakta dolgunluk hissi [2]
4. “Adenoid Yüzü” Gelişimi
- Uzun süreli ağız solunumuna bağlı yüz şeklinde değişiklik
- Dar ve yüksek damak yapısı
- Geriye çekik çene görünümü [3]
5. Davranış ve Öğrenme Problemleri
- Gündüz huysuzluk ve huzursuzluk
- Dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite
- Okul başarısında düşüş [4]
Geniz Eti Neden Büyür? Altta Yatan Faktörler Nelerdir?
Geniz eti büyümesinin tek bir nedeni yoktur; birkaç faktör bir araya gelir:
- Sık Geçirilen Enfeksiyonlar: Tekrarlayan soğuk algınlığı, sinüzit ve boğaz enfeksiyonları
- Alerjiler: Alerjik rinit geniz etinde kronik iltihaba neden olur
- Reflü: Mide asidinin genize kadar kaçması dokuyu tahriş eder
- Genetik Yatkınlık: Ailesel geçiş görülebilir
- Çevresel Faktörler: Sigara dumanına maruz kalma, düzensiz beslenme ve fazla kilolu olma
Ameliyat Sonrası Şikayetler Tekrarlar mı? Oran Nedir?
Evet, ameliyat sonrası şikayetlerin tekrarlama (nüks) ihtimali vardır:
- Genel ortalama tekrarlama oranı %8 civarındadır
- Yaklaşık %2’sinde ikinci bir ameliyat gerekebilir
- Risk faktörleri varsa bu oran %40’ları bulabilmektedir [5]
Tekrarlama Riskini Artıran Faktörler Nelerdir?
- Bademciklerin Durumu: Büyük bademciklerle birlikte sadece geniz eti alınırsa yüksek risk
- Ameliyat Tekniği: Görülmeden yapılan ameliyatlar doku artığı bırakabilir
- Ameliyat Yaşı: 3 yaş altında ameliyat olmak riski artırır
- Altta Yatan Sorunlar: Alerji, reflü ve obezite kontrol altına alınmazsa risk yükselir
Ameliyat Dışında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Alerji Yönetimi
- Alerji testi yapılmalı
- Doktor kontrolünde burun spreyleri/ilaçlarla tedavi
- Geniz eti büyümesi olan her 3 çocuktan 2’sinde (%65) alerji testlerinin (+) olduğu belirtilmektedir [6]
Reflü Kontrolü
- Gece yatmadan 2-3 saat önce yemek kesilmeli
- Yastık yükseltilmeli
- Gerekirse ilaç tedavisi
Beslenme ve Kilo Kontrolü
- Sağlıklı beslenme programı (Tetikleyici abur cubur ve sağlıksız yağ içeren ürünlerden kısıtlı, yangıyı (inflamasyonu) azaltan lif, sebze ve meyvelerden zengin bir diyet)
- Obezite riskinin azaltılması, kilo kontrolü
- Takviyeler ile bağışıklık yanıtının dengeli hale getirilmesi
Enfeksiyonlardan Korunma
- El hijyenine dikkat
- Burun temizliği; hipertonik, izotonik ve deniz suyu spreyler ile yıkama yapılması.
- Dengeli beslenme ile bağışıklığı güçlendirme
Geniz Eti Ameliyatı Neden Tek Başına Çözüm Olamaz?
Geniz eti büyümesi genellikle bir sonuçtur, sebep değil. Ameliyat, tıkanıklığa neden olan büyümüş dokuyu ortadan kaldırır (sonucu tedavi eder). Ancak alerji, reflü veya sık enfeksiyon gibi altta yatan nedenler tedavi edilmezse, şikayetler tekrarlayabilir.
Başarılı bir tedavi için; KBB uzmanı, çocuk doktoru ve ailenin iş birliği içinde çalıştığı bütüncül bir yaklaşım şarttır.
Referanslar:
[1] Parameswaran S, et al. Incidence and potential risk factors for adenoid regrowth and revision adenoidectomy: a meta-analysis. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2020.
[2] Mashat G.D., et al. The correlation between otitis media with effusion and adenoid hypertrophy among pediatric patients: a systematic review. Cureus. 2022.
[3] Zhao Z, et al. Effects of mouth breathing on facial skeletal development in children: a systematic review and meta-analysis. BMC Oral Health. 2021.
[4] Hunter SJ, et al. Effect of sleep-disordered breathing severity on cognitive performance measures in a large community cohort of young school-aged children. Am J Respir Crit Care Med. 2016.
[5] Taniguchi K, et al. Outcomes of adenoidectomy with and without tonsillectomy in patients younger than 2 years with moderate to severe upper airway obstruction. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2021. [6] Zwierz A, et al. Anniversary of global adenoid investigations: unanswered questions and unsolved problems. Front Pediatr. 2023.
Önemli Not: Bu belirtilerden herhangi biri çocuğunuzda varsa, Çocuk doktoru ve Kulak-Burun-Boğaz Uzmanına başvurmanız önemle tavsiye edilir. Erken teşhis ve doğru yaklaşım, çocuğunuzun yaşam kalitesini artırır ve olası kalıcı sorunların önüne geçer.
Çocuk sağlığında bütüncül yaklaşım için bize ulaşabilir, alttaki bağlantıdan yüz yüze veya online randevu oluşturabilirsiniz.
https://bulutklinik.com/uzm-dr-erdal-pazar
Dr. Erdal PAZAR
