Meningokok olarak da bilinen ‘Neisseria Meningitidis’ adlı bakterinin neden olduğu hastalıklara
Meningokok Hastalığı denir. Bu hastalıklar genellikle ağır seyreder ve beyin zarı iltihabı (menenjit)
ve kan dolaşımı enfeksiyonu (meningokoksemi) şeklinde görülür.
Bu hastalıkta ölüm oranı %10-15, sakat kalma oranı (sağırlık, zihinsel engellilik, uzuv kaybı, havale
geçirme vs) yaklaşık % 20 gibi yüksek değerlerdedir.
Ülkemizde en sık menenjit yapan bakteri meningokok’dur. Daha önceki yıllarda ‘Streptococcus
pneumonia’ ve ‘Hemaphilus İnfluenza Tip B’ en sık menenjit yapan bakterilerdi. Sağlık bakanlığı’nın
aşı takvimine bu mikroplara karşı olan aşılar eklendikten sonra menenjit sıklığı ciddi anlamda
azaldı. Yıllık saptanan menenjit vaka sayısı azalmakla birlikte meningokok mikrobu menenjit
geçiren çocuklarda en sık görülen bakteri olarak ilk sıraya yerleşmiştir.
Meningokokların hızla kan dolaşımına girip çoğaldığı (Meningokoksemi) denilen diğer sık görülen
durum çok daha tehlikeli ve ölümcüldür. Kan damarlarının duvarlarında hasar yaparak ciltte ve
organlarda kanamalara neden olur.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tipik olarak bakteriye maruziyetten sonra 3-7 gün içinde hastalık gelişir. Yenidoğan ve bebeklerde ateş, baş ağrısı, ense sertliği gibi klasik belirtiler yoktur ya da fark edilmesi zordur.
Bebeklerde ateş, hareketlerde azalma veya hareketsizlik, huzursuzluk, kusma veya beslenme güçlüğü görülebilir. Huzursuzluk ya da uyku hali, kusma, soğuk el ve ayaklar, titreme, kaslarda, eklemlerde, göğüs ve karında (göbek) şiddetli ağrılar, hızlı solunum, ishal, sonraki aşamalarda vücutta koyu mor renkli basmakla solmayan döküntüler ortaya çıkabilir.
Bunlar sadece bu hastalığa özgü belirtiler değildir, basit bir soğuk algınlığı ya da barsak enfeksiyonunda dahi benzer şikayetler görülebilir. Bu nedenle hastalığın erken saptanması neredeyse imkansızdır.
Meningokoksemi ve menenjit çok ciddi ve öldürücü olabilen bir hastalıktır. Ağır durumlarda birkaç saat gibi kısa sürede ölüm meydana gelebilir. Kurtulan hastalarda beyin hasarı ve işitme kaybını içeren kalıcı bozukluklar gelişebilir.
MENİNGOKOK HASTALIKLARI KİMLER RİSK ALTINDA
5 yaş altı çocuklar ve 16-21 yaş arası gençlerde hastalık oranları diğer gruplardan daha yüksektir. Ama yaşlılar da dahil bütün yaş gruplarında hastalık görülebilir.
Solunum yoluyla ve damlacık yoluyla bulaştığından kreş, okul ve kışla gibi yerlerde salgınlara yol açabilir.
Hastayla yakın teması olan ev halkı, kreş, anaokulu, okul, askeri birlikler, yurtlarda kalan öğrenciler, N. Meningitidis izolasyonuyla uğraşan mikrobiyologlar, dalağı bulunmayan veya bağışıklık yetmezliği olan kişilere bulaşma ihtimali daha fazladır.
Her yıl hastalığa yakalananların büyük kısmı herhangi bir risk grubunda olmayan sağlıklı kişilerdir.
Meningokok hastalığının epidemik veya yüksek oranda endemik olduğu (Tropikal kuşak ülkeleri, Sahra-altı Afrika ülkeleri gibi) ülkelere seyahat edecek yolcular risk altındadır.
Geçmiş yıllarda Hac ve umre dönüşlerinde salgınlar yaşanmaktaydı. Hacca gidecek olanların aşılanmaya başlanmasıyla birlikte bu salgınlar artık görülmemektedir.
Hastalıktan korunmanın en etkili yolu aşıdır.
Meningokok aşısını yaptırın çocuğunuzu riske atmayın.
